Maandag 7 maart 2016
Rwanda is niet verschenen op de hoorzitting van Victoire Ingabire afgelopen vrijdag 4 maart. Geheel plotseling, slechts enkele dagen voor de hoorzitting van het Afrikaanse Hof voor de Rechten van de Mens in Arusha, liet Rwanda weten zich niet gehouden te voelen aan artikel 4, lid zes van het Afrikaanse mensenrechten charter. Dat wil zeggen dat Rwanda niet ingaat op zaken van individuen en hulporganisaties die hun zaak voorleggen aan het Afrikaanse Hof.
Met andere woorden: Rwanda heeft geen zin zich te verantwoorden voor de ogen van alle Afrikanen en andere buitenlanden. Rwanda heeft geen zin zich ook maar ergens te verantwoorden. Zo erkent Rwanda ook het Internationale Strafhof in Den Haag niet. Eerlijk is eerlijk, Rwanda is wat betreft het ICC niet het enige Afrikaanse land. Het ICC wordt de laatste jaren meer en meer gezien als een Westers strafhof tegen Afrika.
Ik las in een artikel van de Amerikaanse journaliste Ann Garrison een interessante quote van Aimable Mugara. Hij is schrijver, activist, lid van FDU-Inkingi en gevlucht naar Canada. Hij zegt dat Ingabire door Paul Kagame als zijn grootste bedreiging gezien wordt. Als militair weet Kagame uitstekend om te gaan met militaire opposanten, maar heeft hij geen enkele notie hoe hij een kleine, ongewapende dame die vraagt om democratie, moet behandelen, zo zegt Mugara.
Oppervlakkig gezien heeft Mugara natuurlijk ongelijk. Ingabire zit sinds 2010 in de gevangenis. Daar wordt haar het leven steeds maar weer heel lastig gemaakt. Partijleden waar ook ter wereld worden scherp in de gaten gehouden door de Rwandese inlichtingendienst. Kagame heeft een heel leger aan bloggers,facebookers en twitteraars die elke kritiek moeten pareren en over heilstaat Rwanda een krachtig halleluja verkondigen. Mensen die iets voor Ingabire zouden kunnen betekenen, of iets aardigs zeggen over Ingabire wordt gemakshalve de toegang tot het land geweigerd. Oppervlakkig gezien is Ingabire dus geïsoleerd en tot weinig in staat.
Maar waar de president geen rekening mee heeft gehouden is het beeld dat gaandeweg is ontstaan: een dappere dame die het bijna in haar eentje op durft te nemen tegen gigant Kagame. Bijna ieder land (behalve Nederland) vindt dat Ingabire een politiek gevangene is. Kagame ziet zich gedrukt in de rol van brute Goliath. Een beeld dat door de live streaming van het Afrikaanse Hof alleen nog maar verder benadrukt zou worden. En daar had Kagame natuurlijk geen zin in. Want slim is-ie zeker!
In het kader van de isolatie-politiek werd natuurlijk het visum van Ingabires nieuwe Nederlandse advocate geweigerd. Zij mocht Rwanda niet in om met haar client de hoorzitting voor te bereiden. Wat dat betreft valt er wat voor te zeggen de ervaren Engelse advocaat aan te houden; Rwanda is lid van het Gemene Best. Daarom heeft hij als Engelsman geen visum nodig en kan hij vrijelijk in en uit Rwanda reizen.
Wat er nu verder gebeurt? Geen enkel idee. Wie gelooft Kagame als hij zegt dat Rwanda heel goed in staat is om mensenrechten zaken zelf te behandelen?
Dinsdag 1 maart 2016
Ingabire bij Afrikaanse hof
Aanstaande vrijdag 4 maart begint het beroep van Victoire Ingabire bij het Afrikaanse Hof van de rechten van de mens. De zitting begint om half tien en is -deo volente- te volgen op een live-stream: http://original.livestream.com/afchpr
Ingabire staat tegenover Rwanda voor dit Afrikaanse Hof omdat ze vindt dat Rwanda haar mensenrechten schendt. Het gaat dan met name om het recht op een eerlijk proces en het recht op vereniging. Het proces en hoger beroep van Ingabire zijn veroordeeld door mensenrechtenorganisaties als Amnesty International en Human Rights Watch.
Ingabire wordt daarnaast in de gevangenis nauwgezet in de gaten gehouden. Ook mag ze maar weinig bezoek ontvangen. Het gevangenisleven wordt haar met steeds weer andere middelen, moeilijk gemaakt. Zo wordt haar Rwandese advocaat nog steeds de toegang tot Ingabire geweigerd, zodat het onmogelijk is dit beroep bij het Afrikaanse Hof voor te bereiden.
Gelet op het programma is het meer dan een verkennende zitting; zo krijgen eiser en verdediging beiden drie kwartier om hun zaak te bepleiten en kunnen ze ook weer reageren op elkaars verhaal. Ruimte voor getuigen lijkt er niet te zijn. Ik weet niet of dit de enige zitting zal zijn, maar het lijkt mij dat de advocaten om uitstel moeten vragen. Hoe kun je nu je client goed vertegenwoordigen als je niet met haar hebt overlegd.
Waarschijnlijk zal Ingabire niet bij de zitting aanwezig mogen zijn; via een videoverbinding zou ze alsnog virtueel in de zaal kunnen zitten, maar het is natuurlijk zeer de vraag of Rwanda dit zal faciliteiten.
Maandag 15 februari 2016
Ingabire op 4 maart naar Afrikaans Hof Rechten voor de Mens?
Op 4 maart begint de zaak van Victoire Ingabire Umuhoza voor het Afrikaanse Hof van de Rechten voor de Mens. dat gaat niet gladjes, om maar een eufemisme te gebruiken. Zo wordt voor de zoveelste keer haar Rwandese advocaat de toegang tot de gevangenis geweigerd. Onmogelijk dus om zich goed voor te bereiden.
Ook toen de Rwandese advocaat Ingabire nog wel mocht bezoeken, werd hij tegengewerkt. Zo moest hij zijn notities laten lezen. Dit is volledig in strijd met de internationale regels en Gatera, de advocaat, diende dan ook een klacht in bij de Rwandse Orde van Advocaten.
Er is ook goed nieuws: Ingabire heeft een nieuwe Nederlandse advocaat, Caroline Buisman. Zij kent Rwanda goed en heeft veel ervaring als advocaat bij het Internationaal Strafhof in Den Haag en het Rwanda Tribunaal in Arusha. Ze is in Nederland actief in een aantal dossiers van Rwandezen die beschuldigd zijn van genocide.
Het is lang niet zeker of Ingabire haar eigen zaak kan bijwonen. Het Afrikaanse Hof voor de Rechten van de Mens is namelijk gevestigd in Arusha, Tanzania. Ingabire zou dus de grens over moeten. Of Rwanda daar toestemming voor geeft is maar zeer de vraag. Ze staat dan in het middelpunt van de internationale belangstelling en dat zou goed zijn voor haar moreel. En juist dat moreel probeert de directie van de gevangenis op veel manieren te ondermijnen.
Ingabire heeft regelmatig te maken met pesterijen. Dan weer wordt haar eten weer minutieus onderzocht. Het betekent dat alles door elkaar wordt gegooid en eigenlijk nauwelijks meer eetbaar is, aldus een bericht van haar partij UDF-Inkingi. Het eten wordt elke dag trouw door de vice-president van de UDF naar haar toe gebracht. Ingabire durft het gewone gevangenisvoedsel niet te eten, uit angst voor vergiftiging. Ook heeft zij ander voedsel nodig vanwege haar gezondheid.
Daarnaast worden haar ramen regelmatig zwartgeverfd. Op die manier komt er geen straaltje licht in haar cel. Verder is afgelopen maand het aantal bezoekers weer drastisch teruggebracht. Tot voor enkele weken, mocht ze elke vrijdag vijf bezoekers ontvangen. Dat is er nu maar één.
Ingabire tekent bij het Afrikaanse Hof beroep aan tegen het vonnis van het Rwandese Hooggerechtshof. Dat veroordeelde haar in hoger beroep tot 15 jaar gevangenisstraf. Ze werd schuldig bevonden aan ophitsing van het Rwandese volk, het bedreigen van de staatsveiligheid en kleineren van de genocide. Ingabire is een politieke gevangene; Nederland, waar zij 16 jaar woonde, heeft dit nog steeds niet bevestigd. Haar gezin woont nog steeds in Nederland.