Media in de ban, Kagame in spagaat

Nog vijf dagen te gaan voor de verkiezingen. Gisteren maakte Reporters zonder Grenzen (RZG) bekend dat een week geleden, 26 juli 2010, de Hoge Raad voor de Media een lijst publiceerde van 19 radiozenders en 22 kranten die volgens de wet zijn toegestaan. Het betekent volgens RZG dat zo’n 30 radiostations en kranten in de ban zijn gedaan, waaronder het radiostation The Voice of America en The Voice of Africa, een islamitsch radiostation. De Hoge Raad voor de Media gaf na publicatie van de lijst, op 28 juli. de opdracht alle media die niet voldeden aan de wet, te sluiten. Dat de nieuwe krant Newsline bij de grens werd onderschept op 28 juli, is dus een direct uitvloisel van deze beslissing.

Door juist dit moment te kiezen om de wet ten uitvoer te brengen, is op zijn zachtst gezegd, hoogt ongelukkig. Hiermee laadt de Hoge Raad sterk de verdenking op zich dat zij de pers verder wil breidelen. Met het eerder in de ban doen van een aan aantal onafhankelijke kranten, de arrestaties van journalisten, de aanslag op Jean Bosco Gasasira in Kampala, de moord op Jean-Léonard Rugambage lijkt de persvrijheid in Rwanda op een nieuw dieptepunt te zijn beland.

 De lijst van de Hoge Raad voor de Media is een uitvloeisel van een nieuwe perswet (22/2009) van vorig jaar augustus. De media kregen drie maanden om te voldoen aan de wet, daarna werd nog eens twee maanden uitstel gegeven.

Volgens een anonieme, maar goed ingelichte bron, is een aantal artikelen in de wet ingegeven vanuit Kagame’s trauma dat dateert uit het jaar voor de genocide. In die tijd moeste Hutu’s en Tutsi gedwongen met elkaar samen werken in de regering, een gevolg van het Arusha vredesakkoord, gesloten na de burgeroorlog die in 1990 startte. Ook zagen meerdere kranten en radiostations het daglicht in het kader van de gewenste pluriforme pers. Een aantal van deze media werd gebruikt om haat te zaaien. Radio Milles Collines die de Tutsi-bevoling als kakkerlakken betitelde, is daarvan het meest bekende voorbeeld.

Kagame wil koste wat kost voorkomen dat zoiets weer gebeurt. Tegelijk moet Kagame zijn donoren tevreden stellen in hun wens tot meer transparantie, democratie en persvrijheid. Een spagaat die voor Kagame steeds ongemakkelijker wordt. Ook al omdat intern stevig aan de stoelpoten van K wordt gezaagd. 

Maar daarover morgen meer.