President Kagame: laat Victoire er uit en mij er in! 

Vrijdag 10 februari 2011

Ik sta voor een dichte deur. Rwanda mag ik niet in. Mijn visum werd eergisteren geweigerd. Kagame die zich zo beroept op alle verworvenheden en vrijheden in zijn land, laat me er niet in. Te kritisch en als vriendin van Victoire Ingabire een potentieel gevaar. Het zegt veel. Ik zou dan ook aan staatssecretaris Ben Knapen wel het een en ander mee willen geven. Hij vertrekt zondag voor een bezoek aan Congo en Rwanda en spreekt hoogstwaarschijnlijk met president Paul Kagame. 


Voor oppositieleidster Victoire Ingabire die al sinds 14 oktober in de gevangenis in voorarrest zit, zou dit bezoek wel eens heel belangrijk kunnen worden. Nederland zou haar vrijlating alleen al kunnen eisen, omdat er van alles misging tijdens haar voorarrest. 


Zo werd er geknoeid met het verlengen van haar voorarrest, zodat zij sinds 25 december in feite illegaal vastzit. Zo kreeg zij na afloop van een zitting over het voorarrest, niet van de rechter, maar van een beveiliger de beslissing 

  

te horen 

  

dat zij niet op borg vrij zou komen. Ook moest zij een keer onverwacht voor het gerechtshof verschijnen, zonder dat zij dit vooraf wist en zij en haar advocaat zich dus ook niet konden voorbereiden. Het zijn stuk voor stuk zaken die weinig van doen hebben met een eerlijke rechtsgang. 

  

Ik spreek dan niet eens over de beschuldigingen, die leidden tot haar arrestatie. Het zijn beschuldigingen die gebruikt worden om bijna alle critici van het systeem de mond te snoeren. De voormalig manager van hotel Rwanda, Paul Rusesebagina, leider van de socialistische partij Bernard Ntaganda, de voormalige Kagame-getrouwen Kayumba, Karegeya, Gahima en Rudasinwa, zij allen worden min of meer van hetzelfde beschuldigd: divisionisme, genocidaire ideologie, bedreiging van de staatsveiligheid, hulp aan of het vormen van een terroristische organisatie.

 


Omdat de beschuldigingen zijn gefabriceerd. moeten ook getuigen en bewijs worden gefabriceerd. Zo werden Alice en Sylvain, huisgenoten van Ingabire en respectievelijk penningmeester en secretaris van haar partij UDF-Inking, onder druk gezet om valse verklaringen af te geven. Ook werden ze bedreigd als ze niet zouden stoppen met hun activiteiten voor de partij. De advocaten bestuderen inmiddels haar 2086 pagina's tellend dossier. 


Dat dossier bevat nog niet de documenten en de boekhouding die in beslag werden genomen tijdens een huiszoeking in Zevenhuizen. Daar wonen haar man en drie kinderen. Die huiszoeking vond plaats op aanvraag van Kigali en gebeurde een week nadat de minister van Buitenlandse Zaken besloten had begrotingssteun op te schorten vanwege het ondemocratisch gehalte van het regime. Het ene ministerie veroordeelt Rwanda, het andere ministerie volgt keurig de bevelen op van datzelfde regime. Volgens staatssecretaris Teeven van Justitie is er geen enkele reden om die documenten niet naar Kigali door te sturen. Maar de kans is bijzonder groot dat er gemanipuleerd wordt met de documenten. Als Nederland al besluit om documenten te sturen, dan lijkt het me bijzonder verstandig kopietjes achter te houden in Nederland. 


Dat een eerlijk proces nauwelijks mogelijk is, vinden ook Human Rights Watch, Amnesty International en Eurac, de koepel voor NGO's in het Grote Merengebied. 
Het is allemaal des te schrijnender omdat Nederland veel steun geeft om de rechtspraak in Rwanda te verbeteren. Maar je kunt verbeteren wat je wilt, als de president een dag voor een borgzitting verklaart dat "deze vrouw in de gevangenis hoort', dan kun je toch echt niet spreken van een onafhankelijke, en dus eerlijke, rechtspraak.

Het is te hopen dat de staatssecretaris een duidelijk signaal afgeeft aan president Kagame. Een vergelijking met de Nederlands-Iraanse Zahra Bahrami die in Teheran werd opgehangen ligt voor de hand. Ingabire heeft echter niet de Nederlandse nationaliteit zoals Bahrami en dus vindt Buitenlandse Zaken het tot nu toe een interne Rwandese aangelegenheid. 

Maar het gaat natuurlijk daar niet om. Het gaat er om dat Rwanda de oppositie consequent gevangen zet en onderdrukt. Het gaat erom dat er in Rwanda geen persvrijheid is. Het gaat erom dat in Rwanda de civil society zich niet kan ontwikkelen. Het gaat erom dat de rechtspraak gebruikt wordt voor politieke doeleinden. Het gaat erom dat er in Rwanda geen politieke ruimte is. Het gaat erom dat er in Rwanda een regime aan het bewind zit dat net als in Tunesie en Egypte, zichzelf verrijkt ten koste van haar bevolking. 
Het wordt daarom hoog tijd dat Nederland haar welbekende vingertje heft. Dus kom op meneer Knapen. Zeg tegen president Kagame dat hij zijn politieke gevangen vrijlaat. Zeg tegen hem dat Ingabire niet in de cel thuishoort. Zeg tegen hem dat hij zijn journalisten laat schrijven wat ze willen. En laat het iedereen horen. De tijd van stille diplomatie is nou toch echt voorbij.

En mocht meneer Knapen voor mij een goed woordje willen doen bij Kagame, dan hou ik me natuurlijk aanbevolen.