Mugenzi

Vrij Nederland, 18 juni 2014

http://www.vn.nl/Archief/Buitenland/Artikel-Buitenland/Mugenzi-redde-mensen.htm


Vrijdag 23 mei

Genocide is de allerergste misdaad en vraagt de zorgvuldigste behandeling. Toch IND?

Een dossier waarbij geput wordt uit één enkele bron, waarin namen verhaspeld worden, waarin een positief rapport niet is opgenomen, waarin een verslag wordt genoemd dat niet bestaat en waarin iemand die twee jaar ouder is door de IND toch als de zoon wordt genoemd. Zie hier het 'bewijsmateriaal' dat dient om Joseph Mugenzi tot genocidair te bestempelen. 

Het is voor het eerst in de genocide-dossiers dat nu ook een rechter vindt dat dit allemaal niet door de beugel kan, vooral dankzij hard werk van raadsman Jan Hofdijk en -ik blijf bescheiden- mede dankzij mijn onderzoek in Rwanda. De Haagse rechtbank vroeg de IND dan ook gisteren om meer informatie. Dit kan wel eens een doorbraak betekenen. De raadsman van Mugenzi, Jan Hofdijk, is gematigd positief. Hij heeft nog andere van genocide beschuldigden onder zijn hoede en hoopt dat het dossier van Mugenzi als breekijzer kan dienen voor de andere zaken.

Gezocht door het Rwandese departement dat jacht maakt op genocidairs in het buitenland

Het dossier van Mugenzi staat niet op zichzelf. Ik ken op zijn minst nog drie andere dossiers waarbij met dezelfde Franse slag iemand van genocide wordt beschuldigd. Aan de basis van al die beschuldigingen staat een individueel ambtsbericht (IAB) dat door Buitenlandse Zaken wordt samengesteld. De ambassade doet ter plekke onderzoek en maakt gebruik van lokale vertrouwenspersonen. (Maandag ga ik praten met BuZa en dan krijg ik tot in de finesses uitgelegd hoe een IAB tot stand komt).

Het basismateriaal voor het IAB van Mugenzi bestaat uit 1 onderzoek van een vertrouwenspersoon en veel emails tussen de afdeling Asiel en de Nederlandse ambassade in Kigali. Het Franse onderzoek is klungelig: er zijn geen bronnen noch bewijzen, er wordt maar wat geroepen. Terecht wordt vanuit Nederland gevraagd om bewijs en bronnen. Uiteindelijk blijkt één bron de basis te zijn van alle beweringen. Bewijsmateriaal is er niet. Een interview in het Kinyarwanda zou duidelijk moeten maken dat Mugenzi discriminerende opmerkingen heeft gemaakt, maar er zit geen vertaling bij van het interview. 

Toch wordt op basis van dit onbewijs, Mugenzi beschuldigd van genocide. 

In Rwanda sprak ik met de vertrouwenspersoon van de ambassade die ook een rapport over Mugenzi heeft gemaakt. Dit -voor Mugenzi positieve- rapport en in opdracht van de Nederlandse ambassade gemaakt, is niet in zijn dossier terug te vinden. In Rwanda sprak ik met vier mensen die allemaal vertelden dat Mugenzi geen genocidair was. Twee van hen waren door Mugenzi gered. Een van hen was een goede vriend van Mugenzi die bijna altijd bij zijn apotheek te vinden was. Mugenzi werkte de hele dag, die had geen tijd om met machetes te zwaaien. En de wegversperring van de IND vlak bij zijn apotheek heeft nooit bestaan. 

Mugenzi liet al eerder alle beschuldigingen in Rwanda onderzoeken. Maar de IND had geen boodschap aan een dergelijk onderzoek en verwees het met een grote zwaai naar de prullenbak. Het lijkt dus alsof de IND selectief winkelt in het materiaal en zo graag genocidairtjes wil vangen dat het de onbevangen en onbevooroordeelde blik verliest. Barbertje moet hangen.