Vrijdag 31 januari 2014
Met de ene hand geven, met de andere nemen
Congo is een chaos en dankzij die chaos kunnen bedrijven het land stelselmatig beroven. Corrupte ambtenaren, regels die niet worden nageleefd, politie die de regels niet handhaaft, het ontbreken van een degelijk rechtssysteem, niet bijhouden van administratie alles draagt bij aan de chaos en willekeur. Neem bijvoorbeeld Katanga. Persbureau Reuters kreeg inzage in een rapport van het Congolese Openbaar Ministerie waarin berekend werd dat bedrijven in de mijnsector, tussen 2008 en 2013, maar liefst 3,7 miljard dollar aan douanerechten en boetes niet hebben betaald. Dat is de helft van de jaarlijkse begroting van heel Congo.
Je krijgt dus de vreemde situatie dat Westerse landen aan de ene kant Congo met veel geld steunen, terwijl hun bedrijven het land beroven. Tel uit je winst. Overigens heb ik geprobeerd uit te vinden hoeveel Congo krijgt per jaar, maar dat valt niet mee voor een financiële leek als ik. In de begrotingen zie ik geen post buitenlandse hulp. Wel heb ik bedragen voor landen afzonderlijk, bijvoorbeeld de VS met 262 miljoen dollar, die zou je dus bij elkaar moeten optellen. Plus natuurlijk het geld dat alle hulporganisaties binnenbrengen en niet te vergeten de VN-vredesmacht Monusco.
Overigens ontkennen alle bedrijven die in het rapport worden genoemd, aldus Reuters, of ze geven geen commentaar. Het rapport beschuldigt de douane van corruptie. Natuurlijk zet het hoofd van de douane vraagtekens bij de cijfers die in het rapport worden genoemd. Zou ik ook doen als mijn zakken uitpuilen en de boter op mijn hoofd allang gesmolten in mijn schoenen klotst.
Het rapport is nog niet officieel. Volgens de samenstellers van het rapport omdat het onderzoek niet is afgerond. Het zou me niets verbazen als het OM onder druk wordt gezet door bedrijven en douane om het rapport maar in een diepe la te verstoppen. Gelukkig zijn er nog journalisten die hun werk doen. Mooi Reuters.
Maandag 14 oktober 2013
Dankzij Bloomberg vandaag wat over corruptie en RDC:
Van de 178 landen, bungelt Congo Kinshasa ergens onderaan (nummer 160) als het gaat om corruptie. Daar zal niemand van achteroverslaan. Nederland staat op nummer 9, Belgie op nummer 16, Somalie komt op de laatste plaats, Finland, Denemarken en Nieuw Zeeland delen de eerste plaats. Rwanda komt met een 50ste plaats ver voor Italie (nummer 72).
Het zal, gezien bovenstaande, niemand verbazen dat het IMF eind vorig jaar een lening van meer dan 500 miljoen dollar schrapte, toen de Congolese overheid geen duidelijkheid kon geven over een transactie tussen staatsbedrijf Gecamines en een bedrijf dat gelieerd is aan Dan Gertler, de Israelische multi-multi miljonair die zo ongeveer Congo bezit. Over Dan Gertler deze week meer!
Congo is een echt dollarland, de economie draait voor meer dan vijftig procent op dollars. (1 dollar is op dit moment ongeveer 1.000 franc). Het is het gevolg van de enorme inflatie in de jaren negentig, toen de prijzen voor consumenten soms met tienduizend (!) procent stegen. De overheid begon toen belastingen te innen in dollars, omdat de franc niks meer waard was. Dit jaar voorspelt Bloomberg een inflatie van ongeveer een procent. Dat is dus een groot verschil en de Congolese overheid overweegt om belasting op grondstoffen voortaan weer in francs te heffen, om zo de 'dollarisatie' van het land te verminderen. Dat vermindering van 'dollarisatie' zal leiden tot minder corruptie is natuurlijk een fabeltje.
Hoewel wat gedateerd (2010) is het corruptierapport van het Anti-corruption News center interessant leesvoer. Zo verving president Kabila bij maar liefst 37 grote bedrijven de directeuren voor zijn eigen vriendjes. Dat is pas vriendjespolitiek!
En hoewel de export zorgt voor de grootste belastinginkomsten, worden juist hier ook het minst belastingen geïnd. Het Anti Corruption center gaat er van uit dat zo'n 60-80 procent nooit geïnd wordt.
En wat dachten jullie hiervan: gedwongen door de internationale gemeenschap moest kabila in 2005 zo'n 20 staatsbedrijven een audit laten ondergaan. Tijdens het onderzoek werd duidelijk dat de top van de bedrijven op grote schaal alles wat los en vast zat, in hun eigen zakken propte. Natuurlijk hadden ze een manier gevonden om niet gesnapt te worden: de audit bracht aan het licht dat de meeste staatsbedrijven geen boekhouding hadden.